Bir metal atomunun elektronları diğer atomlara kaybetme kabiliyeti daha reaktif olmasına neden olur. Bilimsel olarak belirlenmiş yetenek, bir metal atomunun elektronları ve aynı zamanda maddeleri kaybetme hızı atomun reaksiyona girme olasılığı olan.
Metaller, reaktiflik potansiyellerine bağlı olarak dört sınıftan birine aittir ve birinci sınıf en reaktif metalleri içermektedir. Metal atomları suya, oksijene veya aside elektronlarla tepkimeye girip kaybederse, pozitif ve negatif iyonlar üreten kararır veya paslanır. Birinci sınıf reaktif metallerde bulunan su veya oksijen ile reaksiyona giren metaller, kimyasal reaksiyona girmeleri için bir asite ihtiyaç duyanlardan daha reaktifdirler.
Bir metalin kimyasal bir reaksiyon oluşturmak için ihtiyaç duyduğu asidin gücü, reaktivite seviyesini belirler. Örneğin, bakır, atomlarını oksitleyebilecek kadar güçlü bir asit talep eder ve bu nedenle üçüncü sınıfta kalır. Öte yandan, daha az etkili asitlerle hızla reaksiyona giren alüminyum, ikinci sınıfa aittir.
Bir metalin reaksiyon kabiliyetini tahmin etmenin bir yolu, atomlarının elektron yapısını, reaktifinin elektron yapısına göre incelemektir. Bir atomun en dış kabuğunda bulunan değerlik elektronları, atomun elektronegatiflik derecesini belirler. Elektronegativite düşük olan metal atomları değerlik elektronlarını daha kolay kaybederler ve sonuç olarak daha reaktif olarak nitelendirilirler. Bu atomlar daha yüksek reaktivite özelliğine sahiptir çünkü yüksek derecede elektronegatifliğe sahip su ve oksijen içindeki atomlarla kolayca birleşirler.
