Çöl ekosistemlerinin abiyotik veya canlı olmayan bileşenleri, toprak bileşimi, yıllık yağış, sıcaklık ve hakim rüzgarları içerir. Bu faktörler ekosistemlerin biyotik veya canlı bileşenlerini etkiler. Örneğin, su kıtlığı bitkilerin çöküntülerde veya daha fazla nemi tutan korunaklı alanlarda büyümelerine neden olur.
Yağışın yetersizliğinin yanı sıra - çöllerin tanımlayıcı bir faktörü - ortalama sıcaklık, çölleri etkileyen en önemli abiyotik faktörlerden biridir. Bu, çölün sıcak ya da serin olmasına bağlı olarak, belirli bir çölün doğal bitki örtüsü ve faunasındaki farklılıklarla gösterilir. Örneğin, Antarktika, buzlu iç kısmı penguenlerin dışında birkaç hayvanı destekleyen soğuk bir çöl. Buna karşılık, Güneybatı Amerika Birleşik Devletleri ve Kuzey Afrika'nın sıcak çölleri çeşitli omurgasızlara, sürüngenlere, kuşlara ve memelilere ev sahipliği yapar.
Toprak kimyası, ortalama rüzgar hızı ve yönü gibi, çeşitli çöllerde yetişen bitkileri de güçlü bir şekilde etkiler. Örneğin, yüksek, kalıcı rüzgarlar kumlu bir çölde esiyorsa kumullar oluşabilir. Sürekli olarak bir yerden diğerine kaydıkları için bitkiler kendilerini bu bölgelerde kuramazlar.
Çöller genellikle bol miktarda güneş ışığına maruz kalır - yerel bitkilerin hayatlarını etkileyen başka bir abiyotik faktör - bu yüzden evrimsel güçler bitkilerin yaşam alanlarındaki en kıt kaynağı elde etmelerine yardımcı olmaya odaklanmıştır:
