Azot, bitkilerin fotosentez yapması için gerekli olan klorofil içindeki bir bileşendir. Hücresel fonksiyon için gerekli proteinlerin yapı taşları olan amino asitleri yapmak için de azot gerekir.
Azot, atmosfer hacminin yaklaşık yüzde 78'ini oluşturur. Atmosferik azot diğer elementlerle serbestçe birleşmez, yani canlılar onu hücresel süreçlerde kullanamaz. Azot sabitleme bakterileri havadan azot alır ve onu canlıların kullanabileceği bir türe dönüştürür. Bitkiler bu sabit azotu topraktan emer. Daha sonra hayvanlar bitkileri yediğinde onu hayvanlara geçirirler.
Bazı bitkiler azot tespit edici bakterilerle simbiyotik bir ilişki geliştirmiştir. Bu bitkiler, bakterilerin köklerinde nodüllerde yaşamalarına izin vererek, kullanılabilir azot kaynağını el altında tutarlar. Baklagiller, bu süreci kullanan bir bitki türüne örnektir.
Azot döngüsünü tamamlamak için sabit azotun tekrar atmosferik azot haline dönüştürülmesi gerekir. Denitrifiye edici bakteriler bu işlemi gerçekleştirir. Toprakta çok fazla sabit azot kalması durumunda, bitki yaşamında bir dengesizlik oluşabilir. Azot döngüsü ile insan etkileşimi istenmeyen etkileri artırabilir, besin zincirlerini değiştirebilir ve biyolojik çeşitliliğin kaybına neden olabilir.
