Jeotermal enerjinin ürettiği ısı, Dünya'nın erimiş mantosu ile Dünya'nın kabuğu arasındaki etkileşimle yaratılır. Bu ısı kabuktan geçtiğinde, buhar, su geysers veya lav şeklinde patlar.
Dünya oluştuğunda, çok miktarda enerji serbest bırakıldı. Bu enerji, Dünya'nın çekirdeğini oluşturan sıkıca bağlı demir ve nikel moleküllerinden sorumludur. Bu iç çekirdek, yaklaşık 1.410 mil boyunca uzanan, aynı elemanlardan yapılmış sıvı bir dış çekirdek ile çevrilidir. Dış çekirdek, manto adı verilen ve yaklaşık 1.790 mil boyunca uzanan başka bir sıvı katmanla çevrilidir. Bu manto yaklaşık 3.300 Fahrenheit derece ortalama sıcaklığa sahiptir. Yerkabuğunun kabuğu, bu mantodaki en üst katmanların soğutulmasıyla oluşturulmuştur. Yeryüzündeki ve okyanus tabanındaki bütün topraklar bu kabuktan oluşur.
Jeotermal enerji, kabuğun altındaki erimiş mantonun ısısıyla etkileşimi sonucu ortaya çıkar. Bu yoğun ısı bazen kabuğun ince kısımlarından geçer. Bunlar sıcak noktalar olarak bilinir. Kuru zemindeki sıcak noktalar, volkanik patlamalarda ısıyı lav içinden salıverir. Manto ısısı okyanuslarda, göllerde veya nehirlerde suyla temas ettiğinde, jeotermal kaplıcalara veya kaynar su veya buhar geyserlerine neden olur. Bazen Dünya'nın kabuğundaki ufak çatlaklar göllerde ve kaynak sularında jeotermal enerji ile sürekli ısınmaya neden olabilir.
