Canlılar organizmanın yaşamasına ve büyümesine izin veren amino asitleri üretmek için azot ister. Bu amino asitler doku ve organları oluşturan ve hücresel işlevi düzenleyen proteinler yapmak için kullanılır.
Serbest azot, atmosferdeki gazın yaklaşık yüzde 78'ini oluşturur. Canlılar serbest azot kullanabilmeden önce bakteri tarafından sabitlenmelidir. Azot sabitleyici bakteriler, bitkinin kök sisteminden emilebilecek azot bileşikleri oluşturmak için serbest azotu diğer elementlerle birleştirir. Bir bitki azot bileşiğini emdiğinde, onu hayvanlar tarafından sindirilebilecek bileşikler üretmek için kullanır. Bir bitki veya hayvan çürürken, vücudunda kalan azot azot döngüsüne geri döner.
Bir alanda azot eksikliği varsa, toprağa kimyasal bir gübre eklenebilir. Kimyasal gübreler, azot ve hidrojen içeren bir bileşik olan amonyak kullanılarak hazırlanır. Toprağa organik yollardan azot da eklenebilir.
Gübrelemenin yanı sıra, azot bileşiklerinin başka birçok kullanımı vardır. Genellikle plastik, boya ve patlayıcı üretiminde veya fotografik film yapımında kullanılırlar. Azot bileşikleri ayrıca gıdaların kürlenmesi ve depolanmasında, sülfa ilaçlarında, vitaminlerde ve sentetik kumaşlarda da kullanılır.
