Ayrışma oranını belirleyen ana faktörler, ana kaya ve iklimin özellikleridir. Diğer faktörler arasında toprak koşulları ve maruz kalma süresi bulunur. Açıkta kalan yüzey alanı miktarı da yıpranma oranını etkiler.
Ayrışma, kayaların daha küçük parçacıklara bölündüğü kimyasal veya mekanik işlemi ifade eder. Kimyasal ayrışmada, kayalar kil haline dönüştürülebilir veya çözünebilir. Örnekler arasında çözünen mineraller, killere dönüşen silikatlar ve oksidasyon bulunur. Mekanik ayrışma kayaların fiziksel olarak parçalanmasıdır.
Mineraloji ve yapı bakımından farklı kaya türlerinin hava koşullarına karşı farklı duyarlılıkları vardır. Örneğin, olivin ve piroksen içeren mafik silikatlar, kuvars ve feldispat gibi felsik minerallerden çok daha hızlıdır. Kayanın bileşimi, sudaki çözünürlüğünü de etkiler ve bu da hava koşullarını büyük ölçüde etkiler. Örneğin kalsit suda feldispattan daha kolay çözünür.
Bir kayanın yapısı, ayrıca ayrışma oranını da etkiler. Örneğin, granit gibi kayalar zayıf uçaklara sahip değildir, bu nedenle hava koşullarına karşı daha dirençlidirler. Öte yandan, yatak düzlemlerinden oluşan katmanlı tortul kayaçlar suyun sızması kolaydır ve bu genellikle onları ayırır.
Kaya etrafındaki yağmur ve sıcaklık da havalanma oranını belirler. Daha fazla yağış ve yüksek sıcaklıklar, ayrışma oranını arttırır. Yeterli yağış alan tropikal bölgeler bu nedenle sıklıkla daha hızlı hava alan kayaları içerir.
