Bilimsel yöntemde kullanılan iki gözlem türü, kontrol edilen ve kontrolsüz gözlem durumlarıdır. Kontrollü durumlarda insanlar durumu belirler, kontrolsüz durumda ise durum tamamen doğa ile belirlenir .
Kontrolsüz bir duruma bir örnek, ayın görünüşünü gözlemlemektir. Kontrollü bir duruma örnek olarak, farklı toprak tipleri, farklı aydınlatma ve su miktarları gibi tohum ekerken çeşitli faktörler kullanılıyor olabilir. Doğa, her ikisine de etki eder, ikincisi insanlar tarafından etkilenir. Bir şekilde kontrol edilen gözlemler daha sonra yapılan tahminlerle karşılaştırılabilir. Gözlem doğrudan deney ile ilgilidir. Beş duyumuzla neleri gözlemleyebileceğimize dayanarak deneyler oluşturulur. Bu nedenle gözlem, bilim alanında çok önemlidir.
