Sanat ve edebiyatta gerçekçilik, durumları gerçekçi bir şekilde tasvir eden bir mesajı ifade ederken, romantizm, kurgu kullanarak mesajları gösterir. Romantizm, arsa, abartma, metafor ve duygu üzerine odaklanır. Buna karşın, gerçekçilik yazar ve anlatıcının karakterleri, detayları, nesnellik ve ayrılığına odaklanır.
Romantizm, duygu, inanç, hayal gücü ve fanteziyi seçerek önceki yazı ve sanat biçimlerine karşı isyan eder. Kişisel özgürlük ve spontanlıktan yararlanan, okuyucu ile yazar arasındaki dördüncü duvarı kıran, yazarın hikaye içindeki olaylar hakkında yorum yapma ve okuyucuyla biraz oynama özgürlüğüne sahip bir stil. Sıradışı, genellikle doğaüstü, karakterler ve güçler romantik hikayelerde rol oynar.
Gerçekçilik, gerçek dünyayı metin biçiminde çoğaltma girişiminde ayrıntılara odaklanan, yelpazenin karşıt ucundadır. Yazar, hikayenin dünyasından ayrıdır ve nesnel bir transkripsiyonist olarak hareket eder. Karakterler normaldir, sıradan insanlar ve arsa olayları normalde normaldir ve belirgin bir doğaüstü ya da fantastik unsurlardan yoksundur. Gerçekçilik, edebi kurgu yazarları için ortak bir seçimdir, çünkü karakterlere ve karakterizasyona odaklanır. Gerçekçilikte, zaman ve mekan bile karakterlerin ve olayların karakterizasyonunu ve normalliğini zorlamak içindir.