İnsanlar kaygı, kültürel farklılıklar, düşük özgüven ya da yoğun düşünme gibi birçok farklı nedenden dolayı göz temasından kaçınırlar. Doğrudan gözle temas yaygın bir uygulama olsa da, birinin gözle temastan kaçınmasına neden olabilecek nedenleri göz önünde bulundurmak önemlidir.
Sosyal kaygı gözle temastan kaçınmak için yaygın bir nedendir. Sosyal kaygıdan muzdarip olanlar, iletişim korkusu ve sosyal utanma potansiyeli nedeniyle göz temasından kaçınabilirler. Sosyal kaygıları olan bireyler, kendi bakışlarının başkalarını rahatsız etmesinden korktukları için gözle temastan da kaçınabilirler.
Kültürel farklılıklar aynı zamanda göz teması eksikliğinden de kaynaklanabilir. Göz teması yaygın olarak Batı kültüründe bir saygı işareti olarak görülmekle birlikte, diğer toplumlarda saygısızlık gösterebilir. Birçok Orta Doğu, İspanyol, Kızılderili ve Asya kültürü doğrudan göz temasını saygısızlık olarak görüyor.
Diğerleri özgüveninin düşük gözle temasından kaçınabilir. Gözle temas genel olarak bir iddialılık veya sosyal güvenin bir göstergesi olarak algılanır ve bu niteliklerden yoksun olduğunu düşünenler tutarlı göz teması sağlamanın zor olduğunu görebilir.
Son olarak, gözle temastan kaçınan kişiler, sadece dikkatlice düşünüyor olabilir. Tutarlı göz teması sağlamak bir derece zihinsel çaba gerektirir ve bazı kişiler eldeki sohbete daha fazla odaklanmak için göz temasını kesebilir.
Bir İskoçya üniversitesinde profesör, çocuklar arasında bir soru-cevap çalışması yaptı. Göz temasını sürdürenlerin, cevaplarını değerlendirmek için uzaklara bakanlardan daha az sıklıkla doğru cevap bulduğunu buldu. Sosyalleşme mekanizması olarak, göz temasının bir görevin çözümünü belirlemek ve tanımlamak için kullanılan zihinsel enerjiden koptuğuna inanıyor.
Bebeklik döneminde, anne ve bebek arasındaki temas, güvenli ve emniyetli bir bağlantı sağlar. Bununla birlikte, çocuklar olarak ebeveynler daha önce kurulan güvenliği tehdit edebilecek yalanları tespit etmek için doğrudan göz teması talep edebilirler. Ancak, yetişkinlik döneminde insanlar geliştikçe, doğrudan göz teması, potansiyel aşk ilgileri ile yakından bağlantı kurmanın bir yoludur. Doğrudan göz teması diğerine meydan okumak için kullanıldığında, tehdit edici ve korkutucu olur. Suçluluk, utanç ve diğer rahatsızlıklardan muzdarip olanlar için, gözle temasın başkalarının algılanan eksikliklerini görmesine izin verdiğini hissedebilirler ve reddedilme korkusuyla gözle temastan kaçınırlar.
