İki form arasındaki temel fark, kafiye şemasıdır. Petrarchan sonnet, "A" ile biten çizgilerin "B" ile biten çizgileri gibi birbirleriyle kafiyeli olduğu ABBAABBA'nın bir kafiye şemasına sahiptir. Shakespearean sonnet, ABABCDCDEFEFGG'nin alternatif bir kafiye şemasına sahip ve kafiyeli bir çift ile bitiyor.
Her iki sonnet formu, her satırda, her biri 10 çift heceden oluşan, beş çift gerilmiş ve gerilmemiş heceden oluşan iambik pentametre ile yazılmıştır. Bunun ötesinde ve belki de paylaşılan konunun ötesinde, ikisi de aynı şiir türü olarak kabul edilmekle birlikte, biçimleri arasında büyük farklılıklar gösterir.
İtalyan şair Petrarch tarafından adlandırılan ve icat edilen Petrarchan kafiye planının özgüllüğü, genellikle İngilizce'de mümkün olandan çok daha özgürce kafiye yapma kabiliyetine sahip olduğundan, İtalyan dili ile çok iyi çalışır. Oktav adı verilen ilk sekiz satır, daha sonra bir dönüm noktası veya volta olan bir argüman veya soru sunar. Soru ya da argüman daha sonra son altı satır olan sestet tarafından cevaplanır.
Buna karşılık, Shakespearean sonnet, sonnetin ilk 10 satırını sık sık kullanan, çürüten veya başka şekilde aydınlatan son kuplete dayanır.
